Rozdęte, a sięgające pod powierzchnię gruczoły szyjki macicznej spotykane są bardzo często w przebiegu jej przewlekłego zapalenia i określane nazwą „ovula Nabothi“ (jajeczka Nabotha). Mogą one, np. w przebiegu rzeżączki, ulec zakażeniu drobnoustrojami chorobotwórczymi (p. ryc. 118).
Sposób powstawania nadżerki (erosio catkrrhalis) nie jest dotąd w zupełności wyjaśniony. Pierwotna teoria Rugego i Veita, tłumacząca tworzenie się jej odrzuceniem powierzchownych warstw nabłonka płaskiego części pochwowej i pozostawieniem w tym miejscu tylko pojedynczej najgłębszej warstwy nabłonka wałeczkowego, nie ma dziś zwolenników. Trudno byłoby bowiem wyjaśnić, z jakiego powodu ta warstwa komórek wałeczkowych miałaby przeobrazić się w sposób tak zasadniczy, aby w miarę dalszego rozrostu tworzyć komórki nabłonkowe płaskie zamiast wałeczkowych.
Również słabe podstawy ma druga hipoteza, która głosi, że nabłonek wałeczkowy gruczołów szyjki bujał w głąb części pochwowej, doszedł do jej powierzchni zewnętrznej i zniszczywszy w tych miejscach nabłonek płaski rozrósł się, pokrywając powierzchnię części pochwowej wokół ujścia zewnętrznego kanału szyjki. Przeciw tej hipotezie wystąpił Rosner, który zwracał uwagę na fakt, że nadżerka może powstawać już wśród objawów ostrego zapalenia rzeżączkowego, a więc w czasie zbyt krótkim, aby umożliwiał przewędrowanie komórek gruczołowych przez całą grubość części pochwowej. Rosner utrzymywał również, że gdyby ta teoria była słuszna, to nadżerki musiałyby powstawać jak wyspy pośród nabłonka płaskiego, co nigdy się nie zdarza w okresie ich tworzenia się.
