Istnienie postaci złośliwych guza (chondroblastoma malignum) sprawia, że dalsze klasyfikowanie i traktowanie chrzęstniaka zarodkowego jako nowotworu „łagodnego” (przyjęta nazwa chondroblastoma benignum) może być niebezpieczne, gdyż zmniejsza radykalizm działania operacyjnego.
Leczenie polega na radykalnym wycięciu guza i wypełnieniu ubytku anatomicznego przeszczepami. Wznowa wymaga biologicznego wycięcia guza. Rokowanie jest pomyślne.
Wyrośle chrzęstno-kostne (exostoses cartilagineae, osteochondromatd). Opisane są w rozdziale o wrodzonych chorobach układowych – p. tab. 4. Przypomnieć jednak trzeba, że zwiększenie wymiarów wyrośli po zakończeniu wzrostu dowodzi przemiany złośliwej i wymaga ich pilnego operacyjnego usunięcia.
Włókniak chrzęstno-śluzowaty (fibroma chondromyxoides) jest nowotworem wy-stępującym rzadko, zazwyczaj pomiędzy 20-30 rokiem życia. Umiejscawia się głównie w kościach kończyny dolnej, zwłaszcza w kości piszczelowej, powoduje bóle miejscowe. W obrazie radiologicznym guz wykazuje osteolizę bez ostrych granic. Jakkolwiek włókniak chrzęstno-śluzowaty uważany jest za guz niezłośliwy, to niekiedy (rzadko) może wystąpić przemiana mięsakowa.
Leczenie polega na wycięciu guza w granicach zdrowej tkanki i wypełnieniu ubytku przeszczepem. W postaciach niezłośliwych rokowanie jest dobre.
Chrzęstniakomięsak (chondrosacroma) rzadko ujawnia się przed 30 rokiem życia, z reguły rozwija się bardzo wolno. U dorosłych spotyka się głównie chrzęstniakomięsak wtórny, tj. na podłożu chrzęstniaków i wyrośli kostno-chrzęstnych, w przeciwieństwie do dzieci i młodocianych, u których chrzęstniakomięsak jest raczej pierwotny i charakteryzuje się silniej wyrażoną złośliwością.
