Badanie moczu – niezależnie od jego znaczenia w rozpoznawaniu zapalenia pęcherza – ma także wartość czynnika kontrolnego w czasie leczenia. Dlatego też badanie moczu i to powtarzane wielokrotnie stanowi jedną z najważniejszych wskazówek umożliwiających lekarzowi zorientowanie się w istocie schorzenia, jego przebiegu i w postępach zastosowanej terapii.
Nie można zapominać, że bóle w okolicy pęcherza i parcie na mocz towarzyszą również rozwijającym się nowotworom pęcherza, zapaleniu miedniczek nerkowych, stanom zapalnym macicy i jej przydatków itd. Parcie na mocz, a nawet niemożność jego utrzymania trafia się również u kobiet, .które cierpią na obniżenie i wypadanie macicy lub pochwy. Nerwobóle pęcherzowce, występujące niekiedy u kobiet, nie powodują żadnych zmian anatomicznych, jakkolwiek towarzyszy im parcie na mocz. Zmętnienie moczu, które stwierdzamy niekiedy w takich przypadkach, uzależnione jest od obecności w moczu fosforanów i moczanów, ale nigdy ropy.
Wykazanie w moczu ropy pociąga za sobą natomiast konieczność ustalenia, skąd ona pochodzi. Jeśli po oddaniu moczu do dwóch szklanek w pierwszej mocz będzie mętny, a w drugiej czysty, mamy do czynienia z procesem ropnym cewki moczowej. Jeśli obok cewki moczowej proces ropny zajmuje pęcherz, w obu szklankach mocz będzie mętny.