Najczęstszym obrażeniem części rodnych kobiety jest pęknięcie krocza (ruptura perinei), które w nielicznych tylko przypadkach bywa następstwem upadku, zranienia, uszkodzenia przedmiotami ostrymi i tępymi, zwykle jednak pozostaje w ścisłym związku z urazem porodowym.
Już podczas pierwszego porodu następuje z reguły rozerwanie tylnego spoidła, tak że zatoka łódkowata przestaje istnieć. Zdarzają się również większe pęknięcia nie tylko międzykrocza, lecz także tylnej ściany pochwy. Pęknięcia tylnej ściany pochwy pociągają za sobą rozdarcie włókien mięśniowych mięśnia zwieracza pochwy (m. sphincter cunni), a często również i mięśni dźwigaczy odbytu, co powoduje upośledzenie jędrności pochwy, która może teraz łatwiej ulegać rozciągnięciu. Obrażenia te usposabiają do wypadania tylnej ściany pochwy bez względu na rozległość rany międzykrocza.
Porodowe pęknięcia krocza zdarzają się ogółem częściej u pierwiastek niż u wie- loródek (w stosunku 5 :i). Odsetek pęknięć krocza u wieloródek nie przekracza 10%, podczas gdy u pierwiastek jest ono zjawiskiem o wiele częstszym.
Pęknięcia krocza dzielimy na pęknięcia 1, II i III stopnia. Najpowszechniejsze są, rzecz prosta, pęknięcia I stopnia polegające na rozdarciu wędzidełka i przedniego brzegu krocza, wskutek czego powstaje rana w kształcie trójkąta, która sięga w głąb nie więcej niż 2-3 cm. Pęknięciami II stopnia nazywamy dłuższe i głębsze pęknięcia międzykrocza, sięgające nieraz do mięśnia zwieracza odbytu, ale z zachowaniem tego mięśnia. Rana sięga niejednokrotnie do jednego lub obu boków tylnej ściany pochwy, a klin błony śluzowej pochwy odszczcpia się, przypominając trójkąt z dwoma lub jednym uchyłkiem ku górze. Pęknięcia III stopnia biegną przez całe międzykrocze, obejmując mięsień zwierający odbyt i dolny odcinek ściany prostnicy. Nazywamy je zupełnymi w przeciwstawieniu do dwóch poprzednich, które określamy mianem niezupełnych.
