Oprócz roli mechanicznej, jako zbiornika nasienia, pochwa odgrywa w procesie zapłodnienia również aktywną rolę czynnościową. Badania nad czynnościową rolą pochwy rozpoczęły się od stwierdzenia, że w pra- widłowych warunkach odczyn pochwy (pH) jest kwaśny oraz od stwierdzenia in vitro, że kwaśny odczyn blokuje ruchomość plemników, które przecież mają się przedostać przez śluz szyjki macicy do jajowodów. Kwaśny odczyn pochwy wywołany jest obecnością kwasu mlekowego, który jest produktem końcowym metabolizmu glikogenu obficie występującego w komórkach powierzchownych warstw błony śluzowej pochwy metabolizm ten przebiega w obecności estrogenów. Wiele czynników pochwowych oddziaływa na żywotność i ruchliwość plemników w pochwie sprawiając między innymi, że zachowują one ruchliwość. Wiele z tych czynników nie zostało poznanych do dzisiejszego dnia. Kontrolowane środowisko pochwy (nie zawierające chorobotwórczych bakterii ani grzybków i nie wystawione przez okres 48 godzin na neutralizujące działanie nasienia lub krwi) utrzymuje pH=3,5-4,0. Ponieważ w takim środowisku ruchliwość plemników ustaje, muszą istnieć mechanizmy, które to pH zmieniają w kierunku zasadowym wskutek czego stwarzają optymalne środowisko dla żywotności i ruchliwości plemników.
