Znaczenie w medycynie. Larwy swędzika atakują sezonowo, latem i najczęściej jesienią. Inwazja na człowieka występuje w czasie jego przebywania na polu lub w ogrodzie. Larwy usadawiają się na skórze koło torebek włosowych i kanalików potowych. Drażniące działanie ich śliny powoduje świąd i rumień skóry (trombicu- losis).
Trombicula akamushi (Brumpt, 1910), gatunek żyjący w Japonii i na Filipinach, jest przenosicielem Rickettsia tsutsugamushi, wywołującej u człowieka dur zaroślo- wy. Riketsje, które przeniknęły do larwy, pozostają w roztoczu w ciągu całego jego rozwoju osobniczego, a samice mogą przekazać je transowarialnie na następne pokolenie.
Wykrywanie. Swędzik jesienny bytuje na zaniedbanych polach, łąkach, działkach i w ogrodach bywa rozmieszczony nierównomiernie – „wyspowo” – na niewielkich powierzchniach.
Zwalczanie. Osoby pracujące na roli, w ogrodach lub przy robotach ziemnych w okresie występowania swędzika powinny odzież (buty, skarpety, dolne części nogawek spodni) impregnować repelentem zawierającym benzoesan benzylu lub N,N-dietylotoluamid. Infestację swędzika na skórze człowieka można likwidować podobnie jak świerzb (patrz niżej).
Przy wykwitach skórnych stosuje się środki łagodzące świąd i zapobiegające wtórnemu zakażeniu bakteryjnemu.
Występowanie. Gatunek kosmopolityczny. Budowa i rozwój. Samiec ma 0,33 mm długości samica z rozwijającymi się jajami ok. 0,6 mm długości (ryc. 5.11). W rozwoju występuje stadium spoczynkowe – hypopus. Hypopus może się przyczepiać do różnych owadów i gryzoni, które rozprzestrzeniają go na duże odległości (foreza). W temp. 25°C i wilgotności względnej powietrza 75-80% cykl rozwojowy trwa ok. 10 dni.
Znaczenie w medycynie. Żywi się środkami spożywczymi, może przechodzić na ludzi i spowodować świąd oraz podrażnienie skóry, zwane „świądem magazynierów”. Roztocze te działają też drażniąco na drogi oddechowe lub wywołują odczyny alergiczne spojówek oczu i skóry, a spożyte z zakażonymi produktami spożywczymi
Wykrywanie. Rozkruszka mącznego można znaleźć w spiżarniach i magazynach żywnościowych, zwłaszcza w produktach zbożowo-mącznych. Produkty skażone rozkruszkami mają specyficzny zapach (miodu lub mięty), który pochodzi z wydzielin gruczołów mieszczących się w tylnej części ciała roztoczy, nie nadają się do spożycia.
Zwalczanie. Przy zmianach skórnych, wywołanych obecnością rozkruszków, stosuje się środki łagodzące świąd oraz kremy pielęgnacyjne. Objawy ogólne leczy się preparatami antyhistaminowymi.
Alergię wy wołaną przez roztocze występujące w kurzu domowym można likwi-dować immunoterapią z zastosowaniem antygenu z tych stawonogów.
Gat. typ.: Acaruspasserinus Linnaeus, 1758. Występowanie. Gatunek kosmopolityczny. Drążący pasożyt skóry, towarzyszy większym zbiorowiskom ludzi o niskim poziomie higieny.
Budowa i rozwój. Ciało grzbietowo-brzusznie spłaszczone, o kształcie okrągłym z charakterystycznym prążkowaniem na oskórku. Samica ma ok. 350 (xm długości i 250 f.tm szerokości. Hipostom w kształcie trójkąta, bez ząbków. Szczękoczułki podobne do szczypców. Nogi krótkie, stożkowate pierwsze dwie pary zaopatrzone w przyssawki, następne dwie pary zakończone szczecinkami (ryc. 5.12). Samiec mniejszy (długości 200-300 |um), o podobnej budowie, lecz nogi, z wyjątkiem trzeciej pary, ma zaopatrzone w przyssawki.
